Hier komt deze 35mm filmprojector vandaan, uit St Willebord het Luma Theater.
Daar stonden twee projectoren met 900 mtr trommels, alleen met optisch mono geluid (fotocel).
De Ernemann IX (1951) projectoren zijn destijds niet via KinoTechniek in Nederland terechtgekomen, maar via Kinotechniek Bochum Duitsland.
In 1985 sloot deze bioscoop, waar beide projectoren nog ong. 11 jaar onverwarmd op de cabine hebben gestaan om uiteindelijk bij een verzamelaar/thuisdraaier Harrie v d Dungen in Den Bosch west terecht te komen.
Daar zijn beide filmprojectoren uit elkaar gegaan, de huidige filmprojector is bij ons terecht gekomen en van de andere is de bestemming onbekend gebleven.
Helaas was de demontage behoorlijk ondeskundig uitgevoerd, alle bedrading was doorgeknipt en waren metalen onderdelen aangetast door roest.
Na een lange periode van restauratie en her-bedrading, staat er een prachtige Ernemann IX in ons appartement.
De ontvangsthal is gescheiden van de woonkamer door een glazen deur, tijdens filmvertoning is de 35 mm filmprojector nauwelijks te horen.
Later zijn de 900 mtr trommels vervangen naar 1800 mtr trommels.
Deze projector is ook aangepast met een frequentie regelaar en laseraftasting voor het analoge cyaan geluidsspoor.
Naast de Ernemann IX is er ook een verrijdbare Philips FP20 filmprojector bij gekomen, beide machines worden aangestuurd door een Kinoton matrix.
De rol van de Ernemann IX projector is sinds komst van de Philips FP20 en ombouw naar revolverkop wat gewijzigd.
De eerste tien jaar vertoonde de Ernemann het gehele programma.
Met de komst van de Philips FP20 werd zijn rol widescreen voorprogramma, bij CinemaScope hoofdfilm op de Philips FP20 met overname.
Na installering van de revolverkop, is het widescreen voorprogramma op de Ernemann alleen nog maar bij 4 kanaal magneet weergave op de Philips FP20.
Films met vinegar syndrome worden ook met de Ernemann IX vertoond.
In Den Bosch hebben ook nog drie andere Ernemann filmprojectoren gestaan in het toenmalige Euro Cinema, 2x Ernemann X afkomstig uit Astoria Dordrecht. En 1x Ernemann IX.
Deze filmprojectoren waren daar (in Den Bosch) als 2e machine in gebruik bij Euro Cinema1,2 en 4, en draaide daar nog als uitval filmprojector.
Ze waren allen wel aangepast voor Dolby-ProLogic analoog geluid
Maar hieronder de Ernemann IX in een 35mm privé homecinema
De MULTI-ERNOPHON
tast de vier magneettoonsporen af. Hij is tussen het voorstuk en de boventrommel aangebracht, aangezien bij de gemagnetiseerde geluidsporen, het geluid na 28 beelden verwisselt. Voor het synchroon lopen is een nauwkeurig berekend vliegwiel aangebracht evenals een rem en een verende rol. Bij de projectie van normale geluidsfilms hoeft de MULTI-ERNOPH0N niet gedemonteerd te worden, de film loopt dan over de twee linker geleide rollen uit de boventrommel direct over de boventransportrol van het voorstuk.
De VIERVOUDIGE MAGNEETKOP
is in de MULTI-ERNOPHON ingebouwd en bevat vier systemen geheel gelijk aan de vier geluidssporen. Deze kan nauwkeurig ingesteld worden en is gemakkelijk te verwisselen.
Optische toonkop, voorzien van een originele dolby cel
toonlamp is vervangen voor een redlight laser
Het kleine geleide rolletje naast de tamboer is niet origineel, maar door de plaatsing loopt de machine nog rustiger
Openen lenshouder, voor inleg 35mm film.
De projector is ook geschikt met name films die lijden aan het vinegar syndrome, door zijn rechte filmbaan nog steeds een egaal scherp beeld kan vertonen. De originele 1800 mtr trommels komen ook nog goed van pas. Dit maal niet voor de brandveiligheid, maar voor de doordringende azijn geur.
Ernemann IX met 1800 mtr trommels, en stereo optische soundbox, toonlamp is vervangen door laserunit.
Cyaan geluidspoor wordt nu ook correct uitgelezen.
De motor van deze machines is gemaakt voor 380v gebruik.
Thans draait deze op een frequentie regelaar, zodat de machine op 230V voeding kan lopen.
Vinegar syndrome, de meeste films (acetaat) gaan dit effect vertonen wanneer ze niet goed gelakt waren. Dit werd vroeger gedaan om kabels (niet door emulsie) en beregening ongedaan te maken. De kopie zag er weer als nieuw uit, maar ondertussen leek de kopie te verstikken. Er begint een chemisch proces, waardoor de drager begint te golven. Het is dan ook al herkenbaar aan de sterke azijn geur, die de film afgeeft. Op een bepaald punt wordt het zo erg, dat egale scherpte op projectoren met gebogen filmbanen niet meer mogelijk is. Daar tegen in, presteren projectoren met een rechte filmbaan nog wel een scherp egaal beeld. In de laatste fases wordt het materiaal steeds slapper, en begint soms zelfs te kristalliseren. Bij afwikkeling verkleven de lagen soms aan elkaar, en trekken de drager geheel stuk. De filmkopie is niet meer vertoonbaar...
Onderfrictie loopt ook in een oliebad
originele elektra aansluitblok
Het fluweel is hier vervangen voor een vaste filmbaan van kunststof,
geen fluweel meer vast lijmen of haartjes af en toe in het beeld.
Een overzicht van de voorzijde, de basis en CinemaScope lens.
Lens wissel was mogelijk, maar je moest er bedreven in zijn.
De 16 en 35mm spoelen passen zonder ombouw probleemloos op de
op en afwikkel as
De omspoeler heeft een elektronische filmbreukbeveiliging,
en is traploos regelbaar
35mm Plakpers
Naar gelang van de leeftijd en het intensief gebruik van een 35mm kopie, neemt de vervuiling toe.
Met b.v. een filmcleaner, kan je 35mm kopie ontdoen van stof en vuil.
Wat zichtbaar een verbetering is, bij een volgende vertoning.
De lichtbron is een 24V 250W halogeen lamp.
Aan het lamphuis is ook een 9 x 9 diaprojector geïnstalleerd.
Deze maakt gebruik van dezelfde lichtbron, via spiegels in de beeldklep en naast de hoofdspiegel
hoofdschakelaar, deze Ernemann IX is volledig omgebouwd naar 24V sturing
De sensor die contact pulsen aftast aangebracht op de film, en de matrix een regel verder plaatst.
Contact puls op 16 en 35mm film,
waarop de sensor matrix reageert
volledig programma geprogrammeerd, inclusief "pauze"
(voormalig) Kinoton 20/20 matrix stuurt o.a de Ernemann IX filmprojector aan.
Is vervangen voor een 20/40 matrix
20/20 Matrix in bedrijf
afstandsbedieningen
Links: alleen FP20 - Focusseren en kadreren op afstand
Rechts: cat.no.689 Dolby remote control voor CP500
Display CP500
Zo werd in de jaren 50-60-70, 4 kanaal- geluid afgespeeld.
Magnetisch geluid in een vroegere situatie, met 900 meter trommels
Inleg schema Ernemann IX en X
Ernemann IX in bedrijf
Als filmzaal 5.1 geluid
Of weer als woonkamer
Tegenwoordig is er weer volop 3D in de digitale cinema's.
In 1983 zijn voor 35mm ook 3D films in de cinema's uitgebracht, zoals Friday the 13th 3D, Jaws 5 3D, Piranha 3D.
Deze films zijn met het Parallex systeem vertoond.
De beeldjes waren horizontaal gesplitst, en werden via de lens in Scope formaat op het scherm geprojecteerd.
Het projectiescherm moest helaas wel vervangen worden voor een zilverscherm, dat het licht niet egaal terug reflecteert en
bijzonder gevoelig is voor beschadigingen.
Het was een knappe prestatie van "Titra" ondertiteling om op beide beelden exact de ondertiteling in de film te branden.
Nadeel was dat de ondertiteling wel altijd voorin het beeld bevond. Dat was best wel vermoeid kijken. Later met digitale 3D projectie liet men de ondertiteling mee verplaatsen met het onderwerp.
StereoVision 3D was een ander soort systeem (op de FP20), hier werden de beeldjes verticaal gesplitst.
Het beeld was hier anarmorphotisch, en werd via de anarmorphoot lens geprojecteerd.
Het geprojecteerde beeldformaat was 1:1,37.
Voor het eerst was er 3D in kleur.
3-D Lens Systeem Parallex
3D StereoVision en 3-D Lens Systeem Parallex
afregel 3D filmstroken
Met dank aan Ronald Wijer, Selectronic
Reactie plaatsen
Reacties
Goedemorgen, Als advocaat van de heer VERVERAKIS ben ik op zoek naar mensen die een filmprojector ERNEMANN VIH en BAUER 8 kunnen herstellen. Mijn cliënt is in het bezit van een oude cinema met twee projectoren die het voor kort uitstekend gedaan hebben. Wegens waterschade heeft ene projector zijn klank verloren en de andere draait helemaal niet meer. Kan U ons iemand aanbevelen? Met vriendelijke groeten, Roxane Rachels Tel/ 011/57.17.31
Roxane Rachels
Heusden-Zolder, België - Wed Apr 17 10:30:10 2019
________________________________________
Prachtig, dat er nog enthousiaste 35 mm verzamelaars en thuisdraaiers zijn. Ik was ook zo iemand en heb vaak gedraaid voor mijn kennissen; kinderfeestjes eindigden altijd op zolder, waar ik tekenfimpjes had klaarstaan om te vertonen. Ijsjes toe, de kinderen van toen, ruim 15 jaar geleden, hebben het er nu nog over. Helaas moet ik door verhuizing en ruimtegebrek alles verkopen: films, versterkers (Klangfilm, ook 4 sporen) en projector (Zeiss Ikon Hahn 2).
Leo van den Born
vandenborn.tholen@hotmail.com
Tholen, Nederland - Tue Mar 11 15:15:59 2014, Nederland - Sat Mar 29 10:56:15 2014
________________________________________
Hallo, Ik zie op jullie site veel over de Ernemann IX. Nu wil het toeval dat er in ons theater binnenkort een Ernemann IX vrij komt (tgv overgaan op digitale film). Heeft er iemand in principe belangstelling voor? Arie Bervoets techniek@wesopa.nl
Arie Bervoets
www.wesopa.nl
Weesp, Nederland - Mon Jun 4 17:04:11 2012
________________________________________
Heb het resultaat van de opknapbeurt van de Ernemann IX met bewondering gezien. Hier bij het filmtheater is vandaag een oude Ernemann IX buiten gebruik gesteld in verband met de digitalisering. Misschien kun je er wat mee; de onderdelen? Neem gerust contact met me op. aduijt@filmtheaterfanfare.nl
Ad Uijtdewilligen
www.filmtheaterfanfare.nl
Oudenbosch, Nederland - Mon Apr 9 13:53:22 2012
________________________________________
Mooi he, dat echte bioscoopgevoel, daar kan geen digi tegenop. hartelijke groet Vera Roukens
Vera Roukens
http://vintagecinemacollection.wordpress.com/
Velserbroek, Nederland - Mon Jan 23 15:22:21 2012
________________________________________
Tijdens het googlen ontdekte ik uw website.Een schitterende accomodatie die je daar hebt,in een woord geweldig.Zelf doe ik het wat bescheidener aan,met een FP 5 projector in de serre,en een electrisch oprolbaar doek in de voorkamer.Een behoorlijk reflectiedoek van 3m x 2.78 m. Tijden geleden nam ik de installatie over van een andere thuisfilmer,die helaas niet meer leeft.Ik wil nu gaan olie verversen,maar weet het type olie niet,alsmede de hoeveelheid.Ook over de vul en aftap openingen twijfel ik, want er zat geen gebruiksaanwijzing bij,en zoals gezegd, die andere man (Frank Buijs) leeft helaas niet meer.Zo ook de drie fasen motor van de FP 5.Ik laat hem nu in - STER - draaien in combinatie met condensatoren (We hebben zoals de meeste mensen een enkelfase elctriciteits net)maar ik moet de motor in het begin wel aanzwengelen,met een klein risico dat de film dan breekt.Loopt de motor eenmaal,dan draait alles fantastisch. Kunt u mij misschien met het een en ander verder helpen, (met adviezen,of een gebruiksaanwijzing die ergens te downloaden is) want op sommige punten is het toch maar tobben geblazen. Groetjes; Jan. E.mail; J.van.Dijk-5n3@kpnplanet.nl
Jan
Tilburg, Nederland - Tue Mar 24 13:19:53 2009
________________________________________
dat ziet er verzorgd uit prachtig zo redt ik het niet kwam hier terecht via de barten.eu ........ikwas ook nogal een bioscoop ganger maar dan voor de films ...hoewel ik de voice philip bloemen daal geweldig vond ps ben ook wel bij charles barten sr thuis geweest heeft thuis een bioscop op zolder geweldig wat mooi........enfin veel suuk6 gewenst groetjes rob
rob wester
alkmaar, Nederland - Thu May 29 15:29:34 2008
________________________________________
Prachtige machines ! De analoge op chemische basis gestoelde optekening van gebeurtenissen is het beste wat er is uitgevonden. Ben zelf al van mijn 14de bezig met film. Heb ook nog in Enschede in Cinema Palace , dit theater is jammer genoeg afgebrand, als hulp in de projectieruimte gewerkt. Vanaf mijn Quartz 8mm tot mijn Bolex 16mm met film bezig geweest. Nu gebruik ik ook wel het medium video om gebeurtenissen vast te leggen, maar ik mis het oplossend vermogen en de prachtige kleuren van film. Video is mij toch te suikerzoet en kan niet in de schaduw staan van het analoge gebeuren. Ik heb een collectie projectoren 8 en 16 mm. Pronkstuk hiervan is mijn Fumeo xenon 1600W 16mm en mijn Mignon xenon 1000W 35mm. Door mij gerepareerd en opgeknapt. Alles speelt als de beste. Tevens heb ik een collectie van 120 16mm films in alle projectieformaten en een kleine collectie 35mm films. Ben nu 66 jaren en kom met deze hobby tijd te kort. Door op uitnodiging hier en daar een film op het witte doek te vertonen geeft mij zeer veel voldoening en geeft mij ook het gevoel er nog bij te horen. De foto's op uw site komen mij zeer bekend voor en ik denk dat ik wel eens kennis met u heb gemaakt. Het betrof toen de aankoop van een Eiki luidspreker enige tijd geleden. Deze is toen door mij persoonlijk afgehaald bij uw appartement in s'Hertogenbosch.Ik wens u verder veel plezier met uw prachtige machines en misschien kunnen we bij leven nog eens in de gelegenheid komen met elkaar over onze prachtige hobby te babbelen. Groeten, Henk ter Huerne Bergen op Zoom
Henk ter Huerne
huerne@home.nl
Bergen op Zoom, Nederland - Mon Nov 26 14:20:55 2007
________________________________________
L.S. Met bewondering uw site bekeken, mijn complimenten. Heb zelf 16 en 35 mm gedraaid in mijn garage vandaar de naam gar-o-scoop. Ben nu bijna 74, heb de boel verkocht en werk nu met een paar beamers, maar er gaat niets boven film. Draaide met 13 jaar de eerste films in de bioscoop te Losser als Free Lance en ben nu nog in het filmhuis actief. Ik wens u verder veel plezier met onze gemaanschappelijke fantastische hobby. Groet, Ben groet, Ben.
Ben Engelbertink
gar-o-scoop@hetnet.nl
Oldenzaal., Nederland - Tue Oct 23 15:14:23 2007
________________________________________
Om jaloers op te worden zo mooi. Ben 52 en 40 jaar geleden toen ik 12 was in de bioscoop van Bodegraven begonnen als operator. Nu thuis een Ernemann1, en twee Haantjes2 oud spul dus vergeleken met uw apparatuur. ik ben nog druk bezig met het inrichten van een thuisbios. groeten uit Bodegraven Jan Stolwijk Bodegraven, Nederland - dinsdag 25 oktober 2005, 22:07:11 (CEST)
Jan Stolwijk
Bodegraven, Nederland - Fri Jun 1 17:20:05 2007
________________________________________
Het blijft mooi, op op deze site. De foto's brengen nostalgische herinneringen. Nu ook een gastenboek, waarvan ik gelijk maar gebruik maak. Veel succes met Uw hobby. W. Barten Deventer, Nederland - zondag 23 oktober 2005, 16:40:45 (CEST)
W.Barten
www.barten-website.eu/
, Nederland - Fri Jun 1 17:18:44 2007